100.000 euro als impulsbijdrage voor herstel van de biodiversiteit van Gronings historisch groen op drie borgen en elf kerkterreinen
Het Dinamo Fonds steunt met € 100.000 drie museale borgtuinen en elf monumentale begraafplaatsen in Groningen met het herstel van hun historisch groen. Borg Verhildersum te Leens, de Menkemaborg te Uithuizen en de Fraeylemaborg te Slochteren, ontvangen elk een bijdrage van € 15.000 om hun historisch groen te herstellen en aan te vullen met meer planten en bomen. Daarnaast ontvangen elf monumentale groene begraafplaatsen 55.000 euro om de biodiversiteit te gaan versterken zoals in Noordwolde, in Sint Annen en op negen kerkterreinen van de Stichting Oude Groninger Kerken.
Tuin en park van de Menkemaborg te Uithuizen, foto Menkemaborg
De historische tuinen, parken, begraafplaatsen en kerkterreinen met hun oude bomenrijen, houtwallen, singels, lanen, vijvers, poelen en grachten vormen belangrijke leefgebieden van verschillende plant- en diersoorten die noodzakelijk zijn voor de biodiversiteit in het Groningse cultuurlandschap.
Oude grafstenen op groen kerkterrein, foto Landschapsbeheer Groningen
Biodiversiteit historisch groen kwetsbaar
De biodiversiteit van verschillende populaties aan planten, bomen, insecten en dieren staat in het historisch groen echter erg onder druk door klimaatverandering. De hieraan gekoppelde extreme weersomstandigheden zoals hoosbuien, stormen en droge periodes zorgen ervoor dat de natuurlijke veerkracht van de aanwezige ecosystemen steeds kwetsbaarder worden. Dit is al merkbaar bij de aanzienlijke tuinen en parken van de drie borgen, die hierdoor meer specifieke zorg nodig hebben om hun historische beplanting te behouden. Omdat het herstel ervan maatwerk is, bepalen de borgen in de komende twee jaar zelf de prioritering van de gesteunde werkzaamheden.
De Fraeylemaborg te Slochteren in het omringende historisch groen, foto Dinamo Fonds
“We hebben vertrouwen in hun ervaring en aanpak en met onze bijdrage kunnen ze goed aan de slag met het herstel van de beplanting. Het vinden van financiering hiervoor is voor hen al een behoorlijke opgave omdat de beschikbare middelen veelal nodig zijn voor de museale hoofdtaak”, aldus Henk Atze Dijkstra, directeur van het Dinamo Fonds.
Omgevallen boom in het park van de Fraeylemaborg, foto Dinamo Fonds
Biodiversiteitsherstelprojecten op drie museale borgen
“De Fraeylemaborg zal de bijdrage besteden aan de heraanplant van bomen, het terugbrengen van een graanveld, het plaatsen van nestkastjes, het verschralen van de weilandvegetatie en een onderzoek naar de natuurwaarden. De bijdrage vormt een welkome aanvulling op onze plannen om van het 23 ha grootte tuin en park een nog interessanter leefgebied voor flora en fauna te maken”, zegt directeur Marjon Edzes.
Tuin en park Borg Verhildersum te Leens, foto Marcel van de Werf, Borg Verhildersum
“Met de bijdrage kunnen we de kruiden -en de bloementuin van Borg Verhildersum herinrichten en met meer inheemse planten aanvullen. En in de boerderijtuin gaan we verdwenen plantensoorten weer aanplanten”, zegt directeur Monique Spaltman, “van de nieuwe aanplant zullen naast de bezoekers ook de ‘borgbewoners’, de kolonie watervleermuizen in de keldergewelven, profiteren omdat de bloeiende planten veel insecten zullen aantrekken”.
De historische moestuin van Borg Verhildersum, foto Borg Verhildersum
“Op de Menkemaborg gaan we de bijdrage inzetten voor het nodige herstel van de historische rozentunnel en de aanplant van nieuwe rozen plus een onderzoek naar de bodem van de moestuinvakken omdat de groei van planten achterblijft”, aldus directeur Afiena van IJken, “daarnaast moeten we helaas een aantal beukenbomen op de historische singels gaan vervangen en leilindes van de oprijlaan heraanplanten”.
De rozentuin van de Menkemaborg , foto Mariska de Groot, Menkemaborg
De begraafplaats van Sint Annen, foto Landschapsbeheer Groningen
Natuurinclusieve herstelprojecten voor elf groene begraafplaatsen
Het Dinamo Fonds heeft ten aanzien van de uitvoering van de herstelprojecten van de elf begraafplaatsen en kerkterreinen vertrouwen in de aanpak, aangezien Landschapsbeheer Groningen als deskundige organisatie alle projecten begeleid. “De bijdrage voor de begraafplaatsen en kerkterreinen stelt ons in staat om met eenvoudige maatregelen en aanpassingen de terreinen in stand te houden als aantrekkelijke leefgebieden en schuil, - en broedplaatsen voor allerlei dieren en planten’’, zegt Anita Pronk-Pigmans, projectleider Landschapsbeheer Groningen.
Kerk en begraafplaats van Oosterwijtwerd, foto Stichting Oude Groninger Kerken
De Hervormde Gemeente Noordwolde en Zuidwolde kan met het opknappen van de begraafplaats van de Sebastianuskerk in Noordwolde aan de slag. “Met 10.000 euro kunnen de zieke essen worden vervangen door lindes en worden drie kastanjebomen en de houtwal gesnoeid’’, zegt kerkrentmeester Domien Kruiper, “dankzij de bijdrage kunnen naast de grafstenen ook de gietijzeren hekwerken worden hersteld”.
De Sebastianuskerk in Noordwolde en het groene kerkterrein, foto D. Kruiper
Het Dinamo Fonds heeft voor de provincie Groningen een impulsbijdrage van € 150.000 beschikbaar gesteld om het groene monumentale erfgoed op borg -en kerkterreinen te versterken en natuurinclusiever te maken. Er is voor de komende aanvraagronde in april nog 50.000 euro beschikbaar voor Groningse herstelprojecten.