100.000 euro voor versterken productie biologische molens
Het Dinamo Fonds stelt dit najaar 100.000 euro beschikbaar om natuurinclusieve en biologische korenmolens en biologische molenaars te steunen om hun productie te versterken. Van de 80 actieve historische korenmolens in Nederland zijn er slechts 18 die biologisch gecertificeerd zijn. Deze koplopers tonen aan dat historische korenmolens een belangrijke rol kunnen spelen om lokaal de natuurinclusieve landbouw een impuls te geven en om tot een gezonde voedselproductie en biodiverse leefomgeving te komen. Door afstemming met andere molenaars, molenbeheerders, boeren, bedrijven en bakkers laten ze zien dat een biologische (lokale) korte productieketen mogelijk is.
Windkorenmolen Prins van Oranje in Bredevoort (GLD) foto Dinamo Fonds
Biologische molens draaien op kwaliteit
Biologische molenaars komen net als vorig jaar in aanmerking voor een bijdrage van het Dinamo Fonds als tegemoetkoming in de jaarlijkse keuringskosten voor de Skal-certificering. Zonder dit biocertificaat mag men producten niet als biologisch verkopen of benoemen. Dit is alleen toegestaan als men voor het strenge toelatingsonderzoek slaagt en zich jaarlijks laat controleren.
Molenaar Sven Verbeek Molen De Twee Gebroeders Wijk en Aalburg, foto Dinamo Fonds
Het Skal-keurmerk is te herkennen aan het beeldmerk van het groene blaadje dat gevormd wordt door 12 sterren. Skal staat voor "Stichting Keur Alternatief voortgebrachte Landbouwproducten" en is opgericht in 1987. Sinds 1992 is de stichting door de Nederlandse overheid aangewezen om de wettelijke eisen voor biologische producten in Nederland te controleren en het Ministerie van LNV financiert de stichting. Men mag pas na het slagen voor het toelatingsonderzoek het Skal-keurmerk voeren en de producten als biologisch benoemen.
Molenaar Sjors Pijnappel en Gerdien Pijnappel in hun molenwinkel korenmolen De Vier Winden te Vragender (GLD)
Het behouden van het Skal-certificaat sluit ook aan bij het streven van molenaars die bij het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde (AKG) zijn aangesloten en mede als doel hebben om gezonde voeding te produceren. Eén van deze molenaars is Sjors Pijnappel die samen met zijn vrouw Gerdien op de molen De Vier Winden in het Geldersche Vragender al jaren biologisch graan malen. Met hun gecontroleerde inkoop van biologisch graan leveren zij een constante kwaliteit aan meelproducten voor vele bedrijven. Hun molen is hierdoor tot een grote meelfabriek uitgegroeid die aan ruim 40 niet Skal-gecertificeerde molens levert zodat zij wel biologische graan kunnen malen en/of meelproducten kunnen verkopen.
Het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde(AKG) is opgericht in 1976 en streeft ernaar het ambacht van korenmolenaar te behouden en de productie van gezonde voeding te bevorderen. Het gilde bestaat uit ongeveer veertig leden onderverdeeld in meesters, gezellen en leerlingen en organiseert onder andere opleidingen tot korenmolenaars. Een groot aantal maalt beroepsmatig graan en verkoopt dit ter plekke en aan derden.
Molenaar Theo de Rooij buiten op de stelling van molen De Vrijheid te Schiedam waar in 1976 het AKG werd opgericht , foto Dinamo Fonds
Historische korenmolens als motor voor de korte keten economie en biodiversiteitsherstel
Biologische korenmolenaars zijn goede verbinders van biologische boeren, bakkers en bedrijven die gezamenlijk de lokale voedselkwaliteit, voedselzekerheid en de biodiversiteit willen versterken. De biologische molen De Twee Gebroeders in het Zuid-Hollandse Wijk en Aalburg van molenaars Gerard van Wijngaarden en Sven Verbeek fungeert als aanjager van het herstel van de biodiversiteit op het akkerland; de boeren krijgen een hogere prijs voor hun biologische graan wanneer zij ook bloeiende akkerranden aanleggen voor onder andere vogels en insecten.
Windkorenmolen De Twee Gebroeders in Wijk en Aalburg, (NB), foto Dinamo Fonds
In Fryslân is vrijwillige molenaar Eelke Rijpkema van korenmolen De Weyert in Makkinga betrokken bij de stuurgroep ‘Van akker naar bakker’ net als teler Karl Brouwer. Hij krijgt een goede prijs voor zijn natuurinclusieve tarwe en heeft zijn akkerland met heggen en een keverbank hersteld. Dit laat zien dat een historische molen de verbinding kan zijn om een korte keten van biologische boeren, ambachtelijke bakkers en de consument te realiseren, die ook tot een soortenrijker akkerland leidt.
Teler Karl Brouwer op zijn vogelrijke akkerland in Elsloo voor molen De Weyert, foto Dinamo Fonds
Werkende molens kosten minder
Stilstand is achteruitgang en dit geldt zeker voor molens. De vele stenen korenmolens zijn niet gebouwd met spouwmuren en dit betekent dat wanneer de stenen nat worden het regenwater uiteindelijk door de gehele muur naar binnen trekt. En wanneer een molen niet regelmatig wordt gebruikt, hoopt zich dus veel vocht op dat tot aantasting van de houten balken en vloeren leidt door schimmels en houtrot. Dagelijks of regelmatig gebruik van de molen kan dit tegen gaan en zo aanzienlijke herstelwerkzaamheden in de toekomst voorkomen.
Vrijwillig molenaar Eelke Rijpkema op de stelling van molen De Weyert Makkinga, foto Dinamo Fonds
Tiende biologische molen in aantocht!
Zo streeft bijvoorbeeld Het Limburgs Landschap in hun molenvisie na dat hun 10 molens actiever worden gebruikt met een grote inzet van vrijwillige molenaars of met de inzet van een beroepsmolenaar. Dit laatste is het geval met De Van Tienhovenmolen in Wolfshuis waarbij Het Limburgs Landschap met de stimuleringsbijdrage van 25.000 euro van het Dinamo Fonds kon investeren in het verbeteren van de maal -en productiefunctie van de molen om het beroepsmatig malen mogelijk te maken en het gereed te maken voor biologische certificering. Molenaar Koen van der Maat hoopt, als de toetsing door het Skal goed wordt doorlopen, de 10de biologische molen van Nederland te worden!
Molenaar Koen van der Maat in de Van Tiehovenmolen te Wolfshuis (L), foto Ellen Luijks Limburgs Landschap
Aangezien er maar weinig subsidies beschikbaar zijn voor korenmolenbeheerders en molenaars om investeringen te doen om de molens eigentijds functioneel en goed productief te houden stelt het Dinamo Fonds dit najaar ruim 100.000 euro beschikbaar om de productie van natuurinclusieve en biologische korenmolens te versterken en biologische molenaars Skal-gecertificeerd te houden. Zo kan een impuls worden gegeven aan de groei van het aantal biologische korenmolens in Nederland die de voedselkwaliteit en de biodiversiteit van biologische akkerlanden versterken.