Verbeteren van welzijn & in stand houden populaties trekpaarden

Mensen en paarden hebben een bijzondere eeuwenoude band die in de loop van de tijd wel wat is veranderd. We kennen het paard als edel dier dat vooral voor recreatie of sport wordt gefokt zoals paardenrennen, dressuur, spring of aanspanning. De ooit zo essentiële paardenkracht als trekkracht voor het zware werk is al geruime tijd vervangen naar pk’s in moderne motoren en machines.

Voor dit zware werk in het vervoer en in de landbouw zijn er ooit verschillende paardenrassen gefokt die we trekpaard of werkpaard noemen. Zo was het Friese paard voorheen een boeren trekpaard en was bijna uitgestorven. Door fokkers heeft het Friese paard als recreatief paard een grote comeback gemaakt en is het nu zeer geliefd. Helaas geldt dit niet voor het zware broertje; het Nederlandse trekpaard. Ze zijn dankzij een groep enthousiaste houders nog gelukkig wel zichtbaar in ons landschap tijdens historische landbouw presentaties, traditionele streekevenementen en ze worden ingezet als stille en emissie loze werkkracht bij het landschapsbeheer in natuur- en bosgebieden.  

Het Nederlands trekpaard als ras van koudbloedpaarden is in de 19e eeuw ontstaan en komt nu voornamelijk nog in Zeeland voor, het is dan ook bekend als Zeeuws trekpaard. De populatie van het zeldzame Nederlands trekpaard neemt helaas sterk af doordat het ras kampt met een genetische ziekte; de beenaandoening Chronisch Progressief Lymfoedeem (CPL). De ziekte vermindert de functie van de lymfeklieren waardoor na 3 jaar pijnlijke zwellingen en ontstekingen in de benen ontstaan. Helaas is het een chronisch ziektebeeld dat ongeneeslijk is. Met verschillende behandelingen kan het verloop wel worden afgeremd, maar onderzoek heeft aangetoond dat de mate van succes wisselend is.[1]

Het  Dinamo Fonds draagt actief bij in het welzijn en het in stand houden van zeldzame huisdierrassen. Om deze bijzondere populaties dieren te behouden en hun welzijn te garanderen is ondersteuning in kosten hard nodig voor wetenschappelijk genetisch onderzoek, vernieuwende fokprogramma’s en voor de enthousiaste beheerders en houders met hun fok-en stamboekverenigingen in de komende jaren.

De door ons ondersteunde projecten:

Om iets aan de ernstig situatie te doen van het Nederlands trekpaard heeft het Dinamo Fonds een stimuleringsbijdrage van € 25.000 beschikbaar gesteld voor genetisch onderzoeksproject van het Centrum Genetische Bronnen Nederland (Wageningen Universiteit) en de Koninklijke Vereniging van het Nederlands Trekpaard. Met een actief röntgenonderzoek onder de gehele populatie kan nu in een vroeg stadium de ziekte worden getraceerd en met aanvullende DNA-onderzoek kan mogelijk het gen dat de ziekte draagt, worden achterhaald. Indien dit het geval is, is er hoop dat met verder onderzoek dit gen uit de bloedlijnen kan worden gefokt, waarmee in de toekomst een gezonde populatie kan worden  opgebouwd.

Het Centrum Genetische Bronnen Nederland (Wageningen Universiteit) en de Koninklijke Vereniging van het Nederlands Trekpaard zijn eind 2024 gestart met röntgen- en DNA-onderzoek om zo de aandoening CPL in de populatie te traceren.

€ 25.000 voor ontwikkeling elektrische trekpaarden-maaimachine

Ron Le Poole te Aarlanderveen werkt met zijn onderneming Paard aan’t Werk al 16 jaar in verschillende natuurgebieden in Nederland met de inzet van 3 trekpaarden (Nederlands trekpaard ruin, een Noriker merrie en een Comtois ruin). De trekpaarden worden ingezet in kleinschalige of moeilijk bereikbare locaties met een kwetsbare bodem en vegetatie waar machines teveel schade aanrichten aan de bodem en de natuur zoals bij het uitslepen van stamhout, verwijderen van ongewenste opslag van berk en vogelkers etc. in de herfst en winter. En in het voorjaar het maaien van natuurweides, bermen, egaliseren van ruiterpaden, bestrijden van de invasieve adelaarsvaren met een zogenaamde. varenkneuzer etc.

Om de CO2-uitstoot van zijn werkzaamheden in de natuurgebieden verder te verminderen benaderde hij het Dinamo Fonds voor ondersteuning. Hij ontving € 25.000 als stimuleringsbijdrage om de dieselmotor van de maaimachine te vervangen voor een elektromotor. Hiervoor is een geheel nieuw werktuig gebouwd dat geen gebruik meer maakt van fossiele brandstof en smeermiddelen En er vindt nu geen bodemverontreiniging plaats door lekkages en de CO-2 uitstoot is nagenoeg tot nul gereduceerd. In onderstaande video zie je hoe de elektrische trekpaarden-maaimachine volop werkt..

De Stichting Het Werkend Trekpaard Zeeland ontvangt een jaarlijkse bijdrage voor de actieve inzet van 60 Nederlandse trekpaarden bij het behoud van het ambacht van ploegen en oogsten op biologische akkers. De bijdrage wordt gebruikt voor de kosten van zaad- en pootgoed voor de biologische akkers en een vergoeding aan de trekpaardhouders als tegemoetkoming voor hun deelname aan de ploeg- en oogstdemonstraties. Zo wordt de historische kennis over het inzetten en het gebruik van trekpaarden in de landbouw als levend erfgoed toegepast en doorgegeven.