25.000 euro voor innovatief ecologisch filtersysteem dat amfibieën en waterdieren redt bij verwijdering van eendenkroos

Het Dinamo Fonds steunt start-up Durable Water Solutions (start-up DWS) uit Amsterdam, die een uniek afvang -en filtersysteem heeft ontwikkeld waarmee overmatig groeiend eendenkroos op een ecologische manier verwijderd kan worden. Met de stimuleringsbijdrage van 25.000 euro van het fonds is een mobiele trilzeeffilter gerealiseerd die bij eendenkroosverwijdering de aanwezige vissen, amfibieën, waterdieren en waterinsecten met hun larven uit het kroos afvangt en ze laat leven.

Achterzijde van de Fraylemaborg in Slochteren, een illustratie van hoe eendenkroos explosief groeit en het water van de gracht bijna geheel bedekt, foto Dinamo Fonds

Vele sloten, grachten en vijvers met stilstaand water groeien momenteel weer in hoog tempo dicht met eendenkroos. Het kroos dat uit verschillende soorten kan bestaan, vormt zich door kleine los drijvende blaadjes met worteltjes die zich gemakkelijk afsplitsen. Hierdoor kunnen de plantjes zich in korte tijd vermenigvuldigen én met een te veel aan voedingsstoffen in het water groeit het kroos zelfs explosief.

Sloot die geheel bedekts is met eendenkroos, foto LandschappenNL

Het kroos dekt het wateroppervlak af van licht, waardoor de fotosynthese van waterplanten stopt en er geen zuurstof meer door hen wordt afgegeven. Het zuurstoftekort bedreigt het gehele water- en bodemleven en heeft uiteindelijk plant- en vissterfte als gevolg. De oplossing is uithalen van het kroos door het machinaal uit te scheppen, te hekkelen of op te zuigen. Echter met deze verouderde aanpak sterven onnodig veel vissen, amfibieën, insecten met hun larven en andere waterdiertjes die verstrikt raken en geplet worden tijdens deze werkzaamheden, waardoor het aanwezige ecosysteem sterk wordt beschadigd.

De drijvende ecologische pomp met speciale afvang-mondstuk waarmee geen waterdieren onder het kroos worden opgezogen, foto start-up DWS

Innovatief ecologisch afvang- en filtersysteem

Om sterfte van waterdieren en waterinsecten tegen te gaan heeft de start-up Durable Water Solutions (DWS) uit Amsterdam een ecologisch filtersysteem ontwikkeld dat bij het opzuigen van het water met eendenkroos de vissen en amfibieën afvangt en voorkomt dat ze worden opgezogen. En in tweede instantie worden de kleine waterdiertjes, insecten en hun larven die zijn opgezogen meteen gefilterd in de mobiele trilzeef, die ze van het water en het eendenkroos scheidt. Zo kunnen ze uit opgezogen water ontsnappen, daarnaast wordt het kroos watervrijgemaakt en blijft alleen droog kroos over. Hiermee kan op een geheel ecologische verantwoorde manier het eendenkroos worden gefilterd op waterdiertjes.

Landschapsecoloog Eward Timmerman met de ontwikkelde drijvende filterpomp voor plaatsing, foto start-up DWS

 ““In de praktijk zien we nog te vaak dat er gekozen wordt voor traditioneel waterbeheer. Hierbij wordt zeer zwaar materieel ingezet, wat resulteert in schade aan oevers, verdichting van de grond en een kaalslag van het aanwezige ecosysteem dat geheel wordt verwijderd. In veel gevallen is deze aanpak symptoombestrijding en leidt het tot verdere achteruitgang van het watersysteem. Met deze innovatie laten we zien dat dit anders moet en kan”, aldus landschapsecoloog Eward Timmerman van start-up DWS.

De innovatieve mobiele trilzeeffilter die de waterdiertjes uit het opgezogen water en het eendenkroos scheidt. V.l.n.r. de filter-uitgang voor de waterdiertjes, de filter-uitgang voor het water en rechts de filter-uitgang voor het bijna droge eendenkroos, foto start-up DWS.

Duurzame aanpak waterkwaliteit

Naast het verwijderen van eendenkroos pakt start-up DWS ook de verbetering van het watersysteem aan door bijvoorbeeld het teveel aan voedingstoffen in het water terug te dringen, het zuurstofgehalte te verbeteren, het ecologisch verwijderen van niet verteerde blad -en plantenresten of het in toom houden van riet, lisdodde en ander watervegetatie zodat er weer een natuurlijk evenwicht ontstaat. De start-up DWS heeft veel ervaring opgedaan met het ecologisch verwijderen van eendenkroos uit verschillende stadsvijvers, sloten, grachten en vijvers in historische tuinen- en parken van buitenplaatsen en kastelen. Overal waar zich een kroosprobleem voordoet, springt start-up DWS het water in.

“Met deze innovatie kan op grotere schaal overtollig eendenkroos machinaal én ecologisch verwijderd worden,”, aldus Henk Atze Dijkstra, directeur van het Dinamo Fonds, “en het voorkomt onnodig verlies van van waterdieren en waterinsecten waarmee een actief wordt bijgedragen aan behoud en versterking van de waterkwaliteit en de biodiversiteit. ”  

Het gefilterde droge eendenkroos als resultaat, foto start-up DWS

Het Dinamo Fonds stimuleert het herstel van de biodiversiteit en het cultuurlandschap en met deze bijdrage kan een impuls worden gegeven aan het actief herstellen en beheren van watersystemen zodat de bestaande ecosystemen behouden blijven. Helaas is schoon water in Nederland niet meer vanzelfsprekend en is herstel van de waterkwaliteit noodzakelijker dan ooit.

Dit jaar stellen we in totaal 150.000 euro beschikbaar voor innovatieve projecten die actief bijdragen op het gebied van dieren, natuur en monumenten aan de verbetering van waterkwaliteit, hergebruik van heideschapenwol, biodiversiteit en cultuurlandschap.