Plasdras gebieden belangrijke habitats voor vogels en dieren

In ons landschap zijn in de vorige eeuw door ruilverkaveling, mechanisatie, drainage, bemesting en het inzaaien van Engels raaigras, veel bijzondere natte en kruidenrijke graslanden verdwenen. Hiermee werd ook het leefgebied van veel dieren en vogels, met name van de weidevogels, beperkt. Veel boeren(collectieven), natuur- en landschapsorganisaties, vogelwachten en de Vogelbescherming Nederland zagen dit met lede ogen aan en zijn in de afgelopen jaren in verschillende gebieden aan de slag gegaan om plasdras gebieden te gaan creëren.

Met een plasdras situatie wordt het waterpeil (tijdelijk) verhoogd op een perceel in het landelijk gebied. Dit creëert ideale omstandigheden in weilanden voor broedende weidevogels zoals de grutto en de tureluur. Door het hogere waterpeil blijven bodemdieren namelijk meer aan het oppervlak én is de bodem beter doordringbaar voor vogelsnavels; dit zorgt voor meer voedsel voor weidevogels en hun jongen. Hiermee wordt hun broedgebied versterkt maar de vogels hebben een grotere leefgebied nodig, met in de directe omgeving kruidenrijk grasland nodig en sloten met een goede waterkwaliteit die zo veel insecten aan te trekken waarmee de weidevogels zich goed kunnen voeden.

Door de teruggang in de biodiversiteit en de verslechtering van de waterkwaliteit neemt het aantal weidevogels nog steeds af, ondanks de goede inspanningen van vele particulieren en organisaties.

Het vergroten van de natuurkwaliteit van bestaande en/of nieuwe kansrijke plasdras gebieden is van groot belang en dit vormt ook het uitgangspunt voor de bijdrageregeling die het Dinamo Fonds is gestart in samenwerking met het Innovatiefonds van Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel.

Hoe de natuurkwaliteit te versterken?

Eigenaren en beheerders van plasdras gebieden kunnen praktische informatie vinden via factsheets die zijn opgesteld door Vogelbescherming Nederland en in samenwerking met Natuur & Milieu, specifiek voor dit doel.  Men kan een aanvraag indienen voor een bijdrage in de kosten voor bijvoorbeeld het meten van de waterkwaliteit, de aanschaf van extra zonnecollectoren-waterpompen, aanleg van kruidenrijk grasland en diverse andere maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren en een beter leefgebied voor weidevogels te creëren.

Voorbeeld plasdras gebied

In de provincie Fryslân zijn al veel weidevogelgebieden te vinden waaronder een aantal die in beheer zijn van It Fryske Gea. Deze organisatie heeft al verschillende plasdras gebieden gerealiseerd. Het Dinamo Fonds steunde eerder de ontwikkeling van plasdras projecten bij een aantal verschillende Provinciale Landschappen. “De laatste jaren zijn hierdoor in onze gebieden het aantal broedende weidevogels, zoals de grutto en de tureluur, toegenomen”, aldus Uulco Hoekstra, weidevogelexpert en terreinbeheerder bij It Fryske Gea. In de reportage laat hij in het buitendijkse gebied zien hoe er met het vasthouden van regenwater in de weilanden een mooie plasdras situatie met veel weidevogels is gecreëerd.

Resultaten eerste aanvraagronde 2023

De oproep van het Dinamo Fonds en ‘Het Samen Voor Biodiversiteit’ Innovatiefonds van afgelopen september heeft 12 versterkingsprojecten van bestaande plasdras-gebieden opgeleverd. Met een bijdrage van 92.500 euro worden in de provincies Fryslân, Groningen, Overijssel, Utrecht en Noord-Holland negen beherende boeren en boerencollectieven en drie natuurorganisaties gesteund die hun vitale plasdras-gebieden gaan vergroten en/of versterken. Hun gebieden worden al gekenmerkt door een grote verscheidenheid aan broedende weidevogels. De bijdragen worden ingezet om in weidevogelterreinen rondom of in bestaande plasdras-gebieden, verbeterende maatregelen te treffen om hiermee de biodiversiteit verder te versterken zodat er meer weidevogels succesvol hun jongen kunnen groot brengen.

Versterking van twaalf plasdras-gebieden in vijf provincies

De provincie Fryslân is koploper met maar liefst vijf plasdras-gebieden die versterkt worden. De provincie Noord-Holland volgt met drie plasdras-gebieden en de provincie Utrecht met twee gebieden. En als laatste de provincies Groningen en Overijssel met elk één plasdras-gebied.

Fryslân In de provincie Fryslân is 45.000 euro toegezegd voor de werkzaamheden van de volgende plasdras-gebieden;

De uitbreiding van plasdras-gebied Goudenboaiem te Heeg-Woudsend van Maatschap K. Bokma & zn. Smallebrugge met de aanschaf van twee pompen en uitvoering van werkzaamheden.

De uitbreiding van plasdras-gebied Kloostervaart te Hartwerd-Burgwerd van Maatschap Galema-Kleasterlân met verschillende werkzaamheden.

De uitbreiding en verbetering van plasdras-gebied Oudega van (boeren)Collectief Súdwestkust met de aanschaf van een waterpomp en werkzaamheden.

De uitbreiding van plasdras-gebied Jutrijp-Hommerts te Jutrijp van boerencollectief Agrarische Natuur Coöperatie Westergo met de aanschaf van een waterpomp en werkzaamheden.

De verbetering van plasdras-gebied Soarremoarre te Nes van It Fryske Gea met verschillende werkzaamheden.

Noord-Holland In de provincie Noord-Holland is 21.000 euro toegezegd voor de werkzaamheden van de volgende drie plasdras-gebieden;

De verbetering van weidevogelgebied rondom plasdras-gebied Wagejot op Texel van boerencollectief ANLV De Lieuw Texel met de aanleg van stuwen.

De verbetering van plasdras-gebied Hempolder te Akersloot van Landschap Noord-Holland met de aanleg van stuwen en verschillende werkzaamheden.

De verbetering van plasdras-gebied polder Zeevang te Purmerend-Edam van Staatsbosbeheer met de aanleg van stuwen en verschillende werkzaamheden.

Utrecht In de provincie Utrecht is 13.500 toegezegd voor de werkzaamheden van de volgende twee plasdras-gebieden;

De uitbreiding van plasdras-gebied Eempolder Soest van (boeren)Collectief Eemland met de aanschaf van een waterpomp en verschillende werkzaamheden.

De uitbreiding van plasdras-gebied Hoogeind te Leerdam van Maatschap Van der Ham-Rietveld met de aanschaf van een waterpomp en verschillende werkzaamheden.

Groningen In de provincie Groningen is 6.000 euro toegezegd voor de uitbreiding van plasdras-gebied Koningslaagtepolder te Bedum van VOF-Martinizicht met de aanschaf van een waterpomp en verschillende werkzaamheden.

Overijssel In de provincie Overijssel is 7.000 euro toegezegd voor de uitbreiding van plasdras-gebied te Witharen van Stal Noordegraaf VOF met de aanschaf van een waterpomp en verschillende werkzaamheden.

 In september 2024 zal het Dinamo Fonds een tweede regeling openen voor projectaanvragen om beheerders van plasdras-gebieden te ondersteunen met de uitbreiding en versterking van hun gebieden, hiervoor stelt het fonds een bedrag van 100.000 euro beschikbaar.